Nghệ Thuật Tự Sự trong Truyền Kỳ Mạn Lục của Nguyễn Dữ và Vũ Nguyệt Vật Ngữ của Ueda Akanari: NARRATIVE ART IN TRUYEN KY MAN LUC BY NGUYEN DU AND VU NGUYET VAT NGU BY UEDA AKANARI

Tóm tắt

Văn học so sánh trong bối cảnh khu vực Đông Á đang trở thành xu hướng mới của nghiên cứu hiện nay. Bằng phương pháp tiếp cận tự sự học, bài viết đi sâu vào khảo sát những yếu tố cơ bản xoay quanh nghệ thuật tự sự của hai tác phẩm Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ và Vũ nguyệt vật ngữ của Ueda Akanari như: cốt truyện, phương thức kể chuyện (người kể chuyện, điểm nhìn, lời kể), thời gian và không gian trần thuật. Dù cùng chịu ảnh hưởng từ “Tiễn đăng tân thoại” về nghệ thuật tự sự nhưng hai tác phẩm truyền kì này cũng mang những nét đặc trưng riêng, phản ánh văn hóa - xã hội của từng dân tộc, đồng thời thể hiện sự phát triển độc lập của thể loại truyền kỳ ở Việt Nam và Nhật Bản. Trong khi Truyền kỳ mạn lục thể hiện các giá trị Nho giáo với lối kể chuyện in đậm văn hóa dân gian và văn xuôi lịch sử Việt Nam, thì Vũ nguyệt vật ngữ phát triển phong cách tự sự hiện đại, tập trung vào tâm lý nhân vật và đời sống đô thị. Việc so sánh hai tác phẩm này cho thấy sự đa dạng và phong phú của thể loại truyền kỳ trong khu vực Đông Á, đồng thời khẳng định tính quy luật trong quá trình phát triển của thể loại này, từ những câu chuyện dân gian đến những tác phẩm văn học có chiều sâu nghệ thuật.