Đinh Thị Oanh *

* Correspondence: Đinh Thị Oanh (email: dinhngocoanhvhu@gmail.com)

Main Article Content

Tóm tắt

Tiểu thuyết văn học trên báo Nam Kỳ địa phận đầu thế kỷ XX nổi bật với nhiều chủ đề đa dạng thu hút độc giả đương thời. Trong đó, Phêrô Nghĩa là một cây bút nổi bật với các tác phẩm thể hiện sự giao thoa ý nghĩa biểu tượng giữa các lĩnh vực: tôn giáo, văn hóa và văn học. Nghiên cứu này tập trung giải mã ý nghĩa hai biểu tượng nghệ thuật nước và rắn trong hai tiểu thuyết tiêu biểu Cha giết con và Đôi bước lưu ly của Phêro Nghĩa, nhằm mục tiêu khám phá khả năng sáng tạo nghệ thuật của tác giả. Với phương pháp lịch sử - xã hội và hướng tiếp cận liên ngành: tôn giáo và văn hóa, bài viết tiệm cận lớp ý nghĩa của hai tác phẩm ẩn giấu trong hai hình tượng nước và rắn. Ý nghĩa của hai hình tượng này mang tính cách lưỡng diện: tích cực và tiêu cực. Tuy nhiên, có lẽ tác giả mang tâm thức đạo Công giáo, nên ông nghiêng chiều về ý nghĩa tiêu cực hơn, theo hướng nghĩa của những câu chuyện ấn tượng trong Kinh Thánh, nhưng cũng không xa lạ với văn hóa dân tộc mình. Điều đó cho thấy tài năng cách tân nghệ thuật của Phêro Nghĩa trong lãnh địa tiểu thuyết đầu thế kỷ XX.
Từ khóa: Biểu tượng nước và rắn, Cha giết con, Đôi bước lưu ly, Nam Kỳ địa phận, Phêrô Nghĩa

Article Details

Tài liệu tham khảo

Các Giờ Kinh Phụng Vụ (1998). Kinh thánh trọn bộ Cựu ước và Tân ước. Thành phố Hồ Chí Minh, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh.

Catholic Church (1997). Catechismus catholicae ecclesiae. Hội đồng Giám mục Việt Nam - Uỷ Ban Giáo Lý Đức Tin dịch (2012). Sách giáo lý của Hội thánh Công giáo. Hà Nội, Nxb Tôn giáo.

Chevalier J. và Gheerbrant A. (1982). Dictionnaire des symboles: mythes, rêves, coutumes, gestes, formes, figures, couleurs, nombres. Phạm Vĩnh Cư chủ biên, Nguyễn Xuân Giao, Lưu Huy Khanh, Nguyễn Ngọc, Vũ Đình Phòng và Nguyễn Văn Vỹ dịch (1997). Từ điển biểu tượng văn hoá thế giới: Huyền thoại, chiêm mộng, phong tục, cử chỉ, dạng thể, các hình, màu sắc, con số. Đà Nẵng, Nxb Đà Nẵng - Trường Viết văn Nguyễn Du.

Đỗ Quang Hưng (2020). Có một nền văn học Công giáo Việt Nam. Tạp chí Nghiên cứu văn học, chuyên san Văn hóa, văn học Công giáo Việt Nam - Diện mạo và đặc sắc, 7(581): 5-12.

Lê Bá Hán, Trần Đình Sử và Nguyễn Khắc Phi (đồng chủ biên) (2006). Từ điển thuật ngữ văn học. Hà Nội, Nxb
Giáo dục.

Nguyễn Đức Toàn (2015). Biểu tượng nghệ thuật trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại. Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, 7(92): 104-108.

Nguyễn Hữu Sơn (2020). Lời đầu số. Tạp chí Nghiên cứu văn học, chuyên san Văn hóa, văn học Công giáo Việt Nam - Diện mạo và đặc sắc, 7(581): 3.

Nguyễn Thế Thuấn dịch (1976). Kinh thánh. Thành phố Hồ Chí Minh, Nxb Dòng Chúa Cứu Thế.

Phan Phát Huồn (1965). Việt Nam giáo sử, quyển I (1533-1933) (in lần thứ 2). Sài Gòn, Cứu thế tùng thư.

Trăng Thập Tự (chủ biên), Nguyễn Hữu Sơn, Võ Văn Nhơn, Bùi Công Thuấn, Nguyễn Vy Khanh (2022). Hướng đến 400 năm văn học Công giáo Việt Nam (1632-2032), Quyển II. Quy Nhơn, Tủ sách Nước Mặn.

Trường Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh - Khoa Ngữ văn (1993). Về sách báo của tác giả Công giáo (thế kỷ XVII - XIX) (Tài liệu tham khảo).

Võ Văn Nhơn (2002). Truyện và tiểu thuyết trên báo Nam Kỳ địa phận. Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn, 20:
58-62.

Võ Văn Nhơn (2008). Tiểu thuyết Nam Bộ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX. Luận án Tiến sỹ Ngữ văn, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh.